Tình yêu nam nữ, là đề tài bất tận và muôn thuở trong thơ văn lẫn âm nhạc. Trong đó tình yêu ở lứa tuổi học trò là tình yêu đẹp, tình yêu vừa chớm nở, trong những tâm hồn trong sáng, nhìn cuộc đời bằng một màu hồng, một tình yêu chỉ cho ra như nhà thơ Xuân Diệu viết "Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu"; một tình yêu lãng mạn, mơ mộng, nhưng cũng nhiều ưu phiền. Mối tình được xây bằng cát, chỉ cần một cơn sóng nhỏ nó sẽ tan đi theo bọt nước, nhưng âm thanh, hình ảnh khắc sâu vào trong tâm trí; là kỷ niệm đẹp trong đời người.

   Quốc lớn lên từ thôn quê xa xôi, được đi học là nhờ sự hy sinh to lớn của cha mẹ và anh chị, những người làm việc cực nhọc ngoài đồng ruộng, người thân của anh phải làm nhiều hơn để thế cho anh, đặc biệt là người mẹ, một người đã hy sinh cả đời mình cho việc học của con cháu. Quốc tự nhủ với lòng phải cố gắng, tập trung vào việc học mới xứng đáng sự hy sinh đó.

   Nhờ lòng quyết tâm và siêng năng, anh học khá giỏi trong lớp. Nhờ ăn nói hoạt bát và tham gia nhiều hoạt động trong trường, anh là một nam sinh được các cô chú ý đến; nhưng tâm trí anh chỉ dành cho việc học.

   Một buổi sáng đẹp trời, sau tiếng chuông trường  reo lên, nhiêm vụ của Quốc khóa cổng chính lại để giao chìa khóa cho chú Bảy xong, anh mới về lớp học. Quốc đang đi nghe tiếng nữ sinh "anh kia! anh kia ơi! mở cửa giùm". Giọng nói sao mà quá êm tai, anh quay trở lại mở cửa nhỏ bên hong, thường công việc nầy sau tiếng chuông là của chú Bảy.

   Quốc vừa mở cửa vừa nói:

- Lần sau bạn nên đi đến sớm hơn!

   Nàng bước vào và nói:

- Đi trễ không phải do người ta đâu!

   Quốc cũng vội vã đến lớp, không ngờ hai người đi chung một lối, hai lớp gần nhau.

   Mấy ngày sau, giờ ra chơi quốc đi ngang qua lớp nàng chợt nhớ cô học sinh đi trễ, chàng nhìn qua cửa sổ cố ý tìm nàng, không ngờ cô nàng cũng nhìn ra thấy Quốc nàng nở một nụ cười duyên dáng làm cho Quốc bối rối, quay nhìn chỗ khác. Qua tìm hiểu từ bạn bè, Quốc biết nàng tên Hương là hoa khôi của lớp, được nhiều chàng ngắm nghé.

   Thế từ đó, thỉnh thoảng Quốc đến tìm nàng, chàng cũng không biết tại sao mình làm vậy, và mỗi lần bốn mắt giao nhau, chàng thấy lòng mình có một cái gì đó xao xuyến, rồi lại muốn ngắm nhìn nàng dù ở từ xa.

   Tối nay, Quốc tập trung vào học bài, nhưng không tập trung được, thỉnh thoảng trong tâm trí chàng lai xuất hiện dáng một nữ sinh mặt hình trái xoan, máy tóc dài đen mượt càng làm lộ nước da trắng của nàng. Chàng lấy tay đập vào trán, rồi đập vào đầu để xua đuổi những hình ảnh ấy; cố tập trung vào học, nhưng khó quá. Quốc ước làm sao kết bạn với thục nữ đó, chắc sự học tập của mình tiếng xa hơn, thôi ngày mai đến làm quen với nàng. Đêm ngủ suy nghĩ việc làm quen rất dễ với chàng, nào ngờ thực tế lại khó; chàng lúng túng khi gặp Hương, chàng không biết bắt đầu từ đâu, nên nói câu gì, nên đành im lặng.

   Quốc tìm hiểu nhiều về Hương; chàng biết hết thói quen của nàng, Hương thuờng đi đâu trong giờ ra chơi, đi với ai, người nào bạn thân nhất của nàng; đức tính nàng ra sao, cử chỉ lời nói của nàng. Tất cả cái gì của nàng, chàng đều có cảm tình, chàng đều thấy hay, chàng đều thấy đáng yêu: thặm chí chàng thích màu áo của nàng mặc, yêu băng đá dưới hàng phượng mà nàng thương ngồi trong giờ chơi, yêu luôn con đường của nàng đi về. Quả thật yêu nhau yêu cả lối đi; ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng.

   Thế Quốc rơi vào khối tình si, có những ngày không tập trung cho việc học, có những đêm thức trắng tìm những câu nói, những câu đối đáp hay hy vọng được làm quen với nàng, nhưng gặp mặt chàng không nói nên lời, có lúc ngại ngùng vì có người thứ ba, có lúc chàng nghĩ câu nói nầy không thích hợp trong hoàn cảnh, có lúc chàng không tự tin sợ nàng từ chối thì quê mặt quá. Một vài cơ hội đến, Hương đi một mình chỗ chàng thường chờ đợi, tim chàng đập mạnh như sắp sửa vỡ ra chàng lại ấp a ấp úng, rồi để nàng e thẹn cuối đầu đi qua không có một lời chào hỏi xã giao. 

   Tâm bạn học cùng lớp, không đẹp trai, học dưới trung bình, hay phá quậy trong lớp, vậy anh có nhiều đào, thậm chí anh ta còn cua được một nữ sinh vừa học giỏi vừa là hoa khôi của khối D.

   Tâm thấy Quốc đứng một mình nhìn trời nhìn đất, Tâm nói:

- Bồ mê con Hương à! định cua nó à!

   Quốc đỏ mặt, lúng túng vì không ngờ Tâm biết được tim đen của chàng, chàng ấp úng trả lời:

- Không! không! … bạn đừng nói bậy.

- Nói bậy, nhưng trúng thật. Về mặt tình trường bồ không qua mặt được tớ đâu. Con bé đó nhiều chàng để mắt đến. Cổ kênh kiệu lắm!

   Tớ cho cậu biết một bí mật, con gái bây giờ thích mẫu người như thằng Kiệt - cao to, chơi thể thao, nhìn đời bằng cặp mắt ngạo nghễ; hoặc mẫu người chịu chơi như mình; còn cậu là học sinh tối ngày chỉ biết có học, lúc nào cũng ra vẻ gương mẫu, đạo đức; con gái cho cậu là  anh chàng cu lần, khó kiếm bồ lắm bạn ơi!

   Mấy ngày sau Tâm mang cho Quốc mượn hai quyển sách nói về tìm hiểu tâm lý phái nữ, tình yêu và hôn nhân. Quốc trước đây thường tham gia hoạt động quần chúng, chàng đã đọc những sách dạy cách ăn nói, dạy cách giao tiếp, nay đọc luôn mấy quyển sách Tâm cho mượn thế mà không nói được một lời trước mặt người đẹp.

   Thầy chủ nhịêm lớp giao cho Quốc giúp kèm Tâm về môn toán, hai người thường có cơ hội gặp nhau. Tâm từng là học sinh giỏi của trường cắp hai xã Tân Hạnh, nay ăn chơi, lo bồ bịt xao lãng việc học; nhưng lúc nào cũng tự hào về mình, không muốn học hỏi điều nào từ bạn bè, anh nói với Quốc:

- Chúng ta trao đổi, cậu hướng dẫn cho tớ môn toán, tớ chỉ cho những tuyệt chiêu để cua gái.

- Bạn có tuyệt chiêu à!

- Có chớ, không có làm sao tớ cua được những cô rất là đẹp. Toán có thể tìm trong sách, nhưng tuyệt chiêu nầy không có sách vở nào nói đâu.

   Sau hai tiếng giúp Tâm ôn những phần căn bản của toán, Quốc định về, Tâm cản Quốc lại nói:

- Cậu không học từ mình, lần sau cậu đừng hòng chỉ tớ cái gì nữa.

   Quốc biết anh chàng anh hùng lương sơn bạc nầy nói sao làm vậy, nên nói:

- Chiêu gì đâu bạn truyền cho mình đi!

- Mấy tháng rồi bồ chưa cua được con Hương phải không? 

- Chưa!     

- Nay cậu phải học chiêu thức "Dương đông kích tây"

- Mình đọc kiếm hiệp thấy nói chiêu thức nầy hoài

- Trong truyện khác trong tình yêu khác.

   Tâm vui lên ,nói như nhà diễn thuyết, lý giải vấn đề như nhà tâm lý học: Cậu biết không các cô học sinh trường cấp ba, đang vào tuổi dậy thì, các cổ cũng muốn có bạn trai; nhưng tuổi mới lớn mắc cỡ e thẹn, cậu nói trực tiếp về vấn đề tình yêu sẽ bị các cổ mắng và xem thường cho là người không đàng hoàng. Cậu không để lộ ý đồ của mình, cậu đến với tình bạn cùng học tập, cùng đọc sách, hoặc biết nàng cần giúp đỡ mặc nào cậu giúp đỡ một cách chân thành vô vụ lợi. Khi quen thân rồi tự động tình bạn sẽ chuyển thành tình nếu cô nàng có cảm tình với cậu. Quốc không ngờ Tâm là một nam sinh học môn toán thì kém, môn văn thì thường lại giỏi lý thuyết về tình cảm nam nữ như thế.

   Kết hợp sách vở cùng với tuyệt chiêu của Tâm, nhưng chàng cũng không mở lời được. Quốc thỉnh thoảng gần như thức trắng cả đêm vì nàng, sự học tập bị ảnh hưởng, cô nàng lớp phó học tập nhiều môn qua mặt chàng. Cuối tuần về quê cùng làm ruộng với cha mẹ anh chị, thấy mẹ làm vất vả quá, chàng quyết tâm chú ý vào việc học; nhưng chỉ được vài ngày, rồi lại mất ngủ, rồi lại mơ mộng. 

   Bao nhiêu đêm chàng mơ mộng những ước mơ thật đẹp, chàng nghĩ khi quen được nàng, chàng sẽ giúp nàng học tiếng lên, mang nhiều điều tốt đẹp đến cho đời nàng, chàng sẽ cho nàng cảm thấy cuộc đời nầy là hoa mộng, cuộc đời nầy đáng yêu thương, nàng sẽ hạnh phúc và niềm vui bất tận khi biết đây là tình yêu đầu đời, tình yêu duy nhất chàng dành cho nàng.

   Quốc tự nhủ mình phải học giỏi hơn nữa, phải nổi bậc hơn nữa mới lấy được lòng nàng; những cô gái chỉ thích những gã con trai chịu chơi, ăn mặc thời trang, chịu chi tiền cho người đẹp, sống không biết ngày mai, không biết tương lai là những phụ nữ tầm thường không phải là nàng.

   Quốc biết không thể nào ngăn chặn được mộng mơ của mình được, chàng phải có sự sắp xếp, có phương pháp mới không ảnh hưởng cho việc học tập. Sau khi tan học về, công việc nấu ăn, những công việc nhà chàng làm thiệt lẹ, rồi tập trung vào học, chàng phải làm hết bài tập, học thuộc bài cho xong rồi mới mơ mộng.

   Sau vài lần hướng dẫn của Quốc, Tâm học khá lên; còn mối tình của chàng cũng như cũ, vẫn yêu đơn phương. Tâm hiểu bạn nên nói:

- Cậu chưa quen được nàng?

- Chưa!

- Vậy các tuyệt chiêu của tớ chỉ cho cậu không hiệu quả à!

- Những tuyệt chiêu của bạn rất là hay, nhưng không có điều kiện cho mình áp dụng.

- Tại sao?

- Giờ ra chơi trong trường rất là ngắn, vả lại chung quanh lúc nào cũng có bạn bè, mình cũng ngại chắc nàng cũng ngại.

- Tan học thì sao?

- Nàng rất giữ ý tứ ngoài đường, mỗi lần mình nhìn nàng, nàng khép nép trong chiếc nón, mình không mở lời được.

- Con gái nết na là vậy, rất ghét bọn con trai trêu chọc ngoài đường. Cuối tuần nào rảnh cậu xuống quê tớ chơi một chuyến.

    Thế Quốc xuống xã Tân Hạnh quê của Tâm, xuống đó anh mới biết Tâm rất có uy tín bà con và các em nữ sinh. Được Tâm mời một số nữ sinh xã tham dự, và Quốc có cơ hội trổ tài ăn nói làm các cô thôn nữ, các cô học sinh xã mê anh ta, nhiều cô còn đến xã tìm chàng. Tâm cứ ngỡ Quốc mắc cỡ với người lạ nhất là phái nữ, nào ngờ đi đến đâu Quốc đều bắt chuyện làm quen một cách dễ dàng, một cách tự nhiên, khiến Tâm khâm phục nói:

- Tớ định đưa cậu xuống đây thực tập, không ngờ giao tiếp cậu giỏi quá; nhưng cậu có chấm cô nào không?

- Không, lòng mình đã khép kín rồi.

- Cậu chê các cô em đó không đẹp à!

- Không phải! có nhiều cô dễ thương và đẹp lắm; nhưng mắt của mình bây giờ chỉ thấy có một người thôi. Bạn hãy nói với các em rằng mình đã có người yêu rồi, đừng đến tìm nữa.

- Tớ không ngờ cậu si tình con Hương đến thế. Theo kinh nghiệm của tớ Hương cũng rất có cảm tình với cậu.

- Tâm ơi! đừng an ủi mình.

- Tớ nói thật mà! Mỗi lần cổ đi ngang lớp mình, cổ đưa mắt nhìn ngay chỗ cậu ngồi đó! Con gái lúc đầu nó yêu ai, thường chỉ nhìn lén.

- Sau bạn biết được?

- Mình ngồi gần cửa sổ mà, ai đi ngang qua lớp mà mình không biết.

   Câu nói không biết thiệt hay giả của Tâm cũng làm cho Quốc thấy vui trong lòng. Thật lòng mà nói qua cử chỉ đôi mắt của Hương, Quốc có cảm giác nàng rất cảm tình với mình, chính vì vậy chàng sống trong hy vọng.

   Hiểu hết tâm tình và khả năng của bạn, Tâm nói:

- Tuyệt chiêu nầy sẽ giúp cậu thành công.

- Bạn vẫn còn tuyệt chiêu à!

- Còn chứ! còn nhiều, tùy trường hợp mà tớ sử dụng. Trường hợp của cậu dùng chiêu thức "Điệp viên" chắc có thu hoạch.

   Tâm giải thích một cách cặn kẽ cho Quốc. Cậu giỏi ngoại giao, hãy làm quen thân với cô bạn của Hương, từ cô bạn đó cậu sẽ biết Hương  yêu ai, muốn cái gì, khi cần cổ sẽ tạo điều kiện và cơ hội cho cậu.

 Cậu biết đó con gái lạ lắm, nhiều khi cậu trêu chọc cổ, trước mặt mọi người cổ cho cậu là ăn nói vô duyên; nhưng tâm tình với bạn thân, cổ nói cậu ăn nói có duyên, khó mà hiểu con gái lắm, cần có điệp viên.

   Quốc không muốn có người nữa biết chuyện tình của mình, nhưng trường họp của chàng Tâm đưa ra rất có lý, vả lại chần chừ chàng sợ những anh chàng khác sẽ cua Hương mất. Người bạn thân nhất của Hương là chị Huệ. Chị là mẫu người vui vẻ và cởi mở, Quốc làm quen thân một cách dễ dàng và nhanh chóng. Từ khi quen với chị Huệ, Quốc có cảm giác Hương thay đổi thái độ với chàng, nàng lạnh lùng như băng tuyết, xa cách như mấy đại dương, mặt nàng không còn hồn nhiên vui vẻ như trước nữa, chàng tự nói con gái thật khó hiểu.

   Huệ cho Quốc biết, có hằng tá nam sinh trên và cùng cấp lớp theo nàng, nàng kênh kiệu lắm, chỉ lo học không thèm để ý bất cứ một ai. Huệ khuyên Quốc đừng ôm ảo tưởng, đừng sống trong mộng mị, hãy mở mắt ra, chung quanh có nhiều cỏ lạ hoa thơm, có những bông hoa với hương sắc ngào ngạt đang chào đón chàng.

   Quốc là học sinh ban toán, bài nào càng khó càng kích thích cang thích thú để giải, và không thể dừng lại khi chưa ra kết quả. Mặc dầu Quốc không còn nhận những tính hiệu thân thiện từ Hương như trước kia nữa, chàng vẫn tin trong lòng nàng có chàng nên mạnh dạn viết một bức thư  tỏ tình nhờ chị Huệ gởi tận tay giùm. Thư gởi đi nhưng không thấy hồi âm, lòng chàng đau như cắt, làm cho chàng ăn không ngon, ngủ không yên và bệnh tương tư càng nặng ảnh hưởng đến việc học. Bây giờ chàng học xuống dóc, không những cô nàng lớp phó học tập qua mặt chàng, mà có cả anh chàng tổ trưởng môn toán, một số bạn nữa cũng qua mặt chàng. Chàng trở hận và ghét Hương, chàng trở nên câm thù nàng, không muốn gặp mặt, không muốn nhắc tên nàng; nhưng trong sâu tận dáy lòng chứa đựng một tình yêu sâu đậm bao la nhiều hơn trước, trong tâm trí của chàng toàn là hình bóng của nàng. Rồi những đêm thức giấc gọi tên nàng một cách trìu mến và trách nàng, người nhìn hiền hậu, sao lại ác quá cho dù không thích người ta cũng phải lịch sự hồi âm chứ. Quốc thất vọng, đau khổ buồn chán, nhân dịp nghỉ lễ chàng về quê hy vọng nguôi ngoai thương nhớ.

   Võ Châu Phương

   Xin xem tiếp Phần 2 và Phần 3 trong mục Dọc Đường Cát Bụi